Digitaal Stelsel Omgevingswet: wie heeft het Ei van Columbus?

Initiatiefnemers moeten straks met een klik op de omgevingsplankaart inzage hebben in de activiteiten die op een bepaalde locatie mogelijk zijn. Dat is de ambitie van het Digitaal stelsel Omgevingswet. Ook moeten inwoners kunnen zien wat de omgevingskwaliteit is in hun directe leefomgeving. Zijn deze ambities haalbaar?

Informatie over de kwaliteit van de leefomgeving wordt bijeengebracht in tien samenhangende informatiehuizen: lucht, water, bodem, natuur etc. Het motto is beschikbaar, bruikbaar en bestendig. Het doel is minder onderzoekskosten voor initiatiefnemers en minder risico bij bezwaar- en beroepsprocedures.

Hoog detailniveau data gaat niet samen met meer bestuurlijke afwegingsruimte

Veel vragen moeten nog worden beantwoord, bijvoorbeeld over het gewenste detailniveau van de informatie. Een ‘klik op de kaart’ wekt de suggestie van een hoog detailniveau, maar is dat ook nodig en mogelijk? Informatie moet immers actueel, betrouwbaar en bruikbaar zijn. Een hoog detailniveau werkt contraproductief voor die andere doelstelling: het vergroten van de bestuurlijke afwegingsruimte.

De leefomgeving is niet statisch, maar verandert voortdurend door nieuwe activiteiten en invloeden van buitenaf. Dat geldt in het bijzonder voor flora en fauna. Eens per vijf jaar is minimaal een update nodig om die informatie bruikbaar en bestendig te houden. Kun je dan niet beter een ecologisch onderzoek doen als zich een nieuw initiatief aandient?

Wie komt er met het Ei van Columbus?

Om de informatie bruikbaar en betrouwbaar te houden dienen alle wijzigingen en onderzoeken zo snel mogelijk te worden opgenomen in de informatiehuizen. Hoe efficiënt beheer van de informatiehuizen gestalte moet krijgen is nog niet duidelijk. Informatiebeheer is geen sinecure. Wanneer er eenmaal fouten zitten in de data van de informatiehuizen, is het een hele klus om die er weer uit te halen.

Het ministerie van I&M, Rijkswaterstaat en VNG-KING zijn vol vertrouwen dat het gaat lukken. De verwachtingen zijn hoog. Met de Verkenning informatievoorziening Omgevingswet (VivO) is de eerste stap gezet. Die bevat nog geen concrete antwoorden. De boodschap is vooral niet voor de muziek uitlopen. Waarom gemeenten, waterschappen, omgevingsdiensten niet uitnodigen om zelf met slimme oplossingen te komen?

Peter van de Laak
www.jsconsultancy.nl
Mei 2016