Verander je mindset, begin bij het omgevingsplan

Dit motto is van toepassing op Ommen. Daar zijn ze gestart met een aftrap in de krochten van het gemeentehuis. Als je een nieuw fundament wilt leggen, dan kun je daar het beste beginnen. Wat blijkt: je raakt in gesprek met collega’s waar je anders niet direct bij de kamer binnenloopt. Ook niet beginnen met kaartjes en gebieden inkleuren. Dan kom je al snel in de geijkte patronen terecht.

Op een ongebruikelijke plek beginnen helpt om op een andere manier met collega’s in contact te komen. Daarbij telt ook de klikfactor. Van daaruit zijn werkgroepen ontstaan met een brede expertise. Je laat je verrassen door collega’s en hun talenten. Wat heeft ieder in zijn of haar DNA? Door te werken op basis van het DNA van mensen, haal je het meeste rendement uit het groepsproces.

Cruciaal was het besef om het plan niet vanuit de ruimtelijke ordening aan te vliegen

Het omgevingsplan van Ommen (GOP) is een integrale structuurvisie, een omgevingsvisie. Het gaat dan al snel over het anders inrichten van de ruimte, verhogen van kwaliteit en beleving van wonen en landschap. Maar op deze manier beland je al snel in de geijkte patronen en processen. Inventariseren, verkennen, schetsen en tekenen, rekenen en plannen. Iedereen doet zijn bekende kunstje. In Ommen dus niet. In plaats daarvan is gestart bij de missie en ambities van de politiek, bestuur, organisaties, burgers en ondernemers. Het resultaat: negen thema’s met concrete ambities.

Creativiteit is nodig voor het aanboren van andere financieringsbronnen

Als je een omgevingsvisie of omgevingsplan maakt, zal je als bestuur ook moeten nadenken over de prioritaire investeringen. Zeker nu de grondexploitatie onderdruk staat en er meer creativiteit nodig is om andere financieringsbronnen aan te boren. Vaak wordt daarbij vergeten dat een deel van de investeringen niet terug vloeit in de gemeentekas, maar terecht komt op de ‘gemeentebalans’. In de vorm van extra natuurwaarde, cultuurhistorische kwaliteit, gezondheid en burgerschap. Dat is kapitaal voor toekomstige generaties. In de gemeentebegroting zal je ook rekening moeten houden met de balans tussen materiële en immateriële baten.

In Ommen is er een nieuw college en coalitieakkoord. Nu blijkt dat de programmabegroting voor de nieuwe collegeperiode niet geënt is op de thema’s en doelen van het gemeentelijk omgevingsplan. Een stap terug? Misschien wel, misschien niet. Ondanks alle energie die is geïnvesteerd en vooruitgang die is geboekt, moet je op de hoede blijven om niet weer oude bekende patronen te volgen. Er is nog veel werk te doen.

Peter van de Laak
www.binnenlandsbestuur.nl
Juni 2014