Bruidsschat

Wij gaan graag met u in gesprek over het op maat maken van de bruidsschatregels voor het omgevingsplan. Hiervoor maken wij gebruik van onze ervaring bij o.a. de gemeenten Amersfoort en Rotterdam.

 

De bruidsschat bevat een grote diversiteit aan juridische regels voor lokaal milieubelastende activiteiten. Lokaal milieubelastende activiteiten zijn o.a. het houden van landbouwhuisdieren, mestopslag, horeca-activiteiten (festiviteiten, cafetaria), voedingsmiddelenbedrijven, aanleg bodemenergiesysteem, windturbines, lozen van afvalwater, benzinestations, sportvelden (lichthinder).

Juridische regels zijn te onderscheiden in algemene regels, meldings- en informatieplichten, maatwerkregels en -voorschriften, vergunningvereisten, zorgplichten. Het gaat om:

• Regels die voorwaarden stellen aan milieubelastende activiteiten met het oog op de bescherming van milieu, gezondheid en veiligheid;
• Regels voor bouwen, bouwwerken en monumenten;
• De (afstand)normen van bronnen (geluid, geur, externe veiligheidsrisico’s) tot geluid- en geurgevoelige en (zeer) kwetsbare gebouwen;
• Regels voor milieu- en akoestisch onderzoek;
• Regels over wie verantwoordelijk is voor de uitvoering van de regels;
• Invulling geven aan de specifieke zorgplicht.

De gemeente kan binnen bepaalde grenzen keuzes maken om die regels over te nemen, aan te passen of te schrappen. Het adequaat beoordelen van die regels vraagt om meer dan alleen juridische kennis. Specialistische kennis en ervaring is nodig van een groot aantal disciplines binnen de gemeente, omgevingsdienst, veiligheidsregio en het waterschap. Effectief projectmanagement en multidisciplinaire samenwerking zijn voorwaarden voor een goed resultaat.

Lees hier meer over de bruidsschat van de omgevingswet.

Integrale aanpak

We kiezen voor een brede integrale aanpak, waarbij vakspecialisten, juristen, toezichthouders, handhavers en vergunningverleners van de gemeente en van omgevingsdienst, veiligheidsregio en waterschap worden betrokken. We organiseren kleine multidisciplinaire werkgroepen voor bepaalde thema’s: bouwwerken, bodem, geluid en geur etc. Hierdoor maken we het niet te complex, houden we overzicht en is het mogelijk om snel en efficiënt te werken.

 

Primair gaat het bij het beoordelen van de bruidsschatregels om het beantwoorden van de vraag: is het stellen van regels in het omgevingsplan een effectieve oplossing voor het voorkomen en terugdringen van knelpunten en risico’s in de fysieke leefomgeving.

Voor het beoordelen van de regels hanteren we de volgende criteria:

1. Zijn de regels noodzakelijk voor de bescherming van de fysieke leefomgeving?
2. Zijn de regels te handhaven?
3. Zijn er andere instrumenten die knelpunten en risico’s in de fysieke leefomgeving effectiever aanpakken?
4. Bieden de regels voldoende ruimte voor maatwerk?
5. In hoeverre kan een meldplicht of specifieke zorgplicht waarborgen bieden?
6. Corresponderen de regels met het gemeentelijk beleid?
7. Wat zijn de implicaties van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl)?
8. Wat zijn de gevolgen voor bestuurs-, administratieve en uitvoeringslasten?

Het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) bevat instructieregels die gevolgen hebben voor de bruidsschatregels. Het gaat bijvoorbeeld om een ander gebruik van begrippen, zoals geluid- en geurgevoelige objecten, kwetsbare objecten. Deze begrippen moeten worden aangepast in geluid- en geurgevoelige gebouwen. Voor externe veiligheidsrisico’s wordt onderscheid gemaakt tussen zeer kwetsbare, kwetsbare en beperkte kwetsbare gebouwen. Voor het bouwen op licht verontreinigde grond gaat het om bodemgevoelige gebouwen en locaties.

Wat is de Bruidsschat?

Onder de Omgevingswet zijn bepaalde rijksregels overgedragen aan gemeenten. Deze rijksregels zijn opgenomen in het tijdelijk deel van het omgevingsplan. Dit wordt ook wel de ‘Bruidsschat’ genoemd. De regels zijn afkomstig uit o.a. het  Bouwbesluit, Wet geluidhinder, Besluit omgevingsrecht (Bor) en de Wet geurhinder en veehouderij. De regels in de Bruidsschat helpen gemeenten om zonder juridische onderbrekingen besluiten te kunnen nemen over omgevingsvergunningen. Het gaat dus om een tijdelijke oplossing (overgangsrecht), bedoeld om een rechtsvacuüm te voorkomen.

Lokale aanpassing van de Bruidsschat

De invoering van de Omgevingswet brengt een verschuiving van regelgeving van het rijksniveau naar het lokale niveau met zich mee. Gemeenten hebben daardoor meer mogelijkheden voor flexibiliteit en maatwerk. Met de Bruidsschat kunnen regels die momenteel op nationaal niveau zijn vastgesteld, lokaal worden toegepast. De regels in de Bruidsschat zijn automatisch onderdeel van het ’tijdelijk deel’ van het omgevingsplan, functionerend als overgangsrecht. Gemeenten hebben tijdens de overgangsfase tot 2032 de vrijheid om deze regels aan te passen of te vervangen. Kortom, dit tijdelijk deel zorgt voor:

●      Flexibiliteit: Gemeenten hebben de vrijheid om de overgeërfde regels en onderwerpen aan te passen of te schrappen, wat cruciaal is om te voldoen aan lokale behoeften en omstandigheden.

●      Lokale maatwerk: Door deze aanpassingsmogelijkheden kunnen gemeenten specifieke milieubelastende activiteiten effectiever reguleren, wat leidt tot beter milieubeheer en bescherming op lokaal niveau.

Deze benadering zorgt ervoor dat gemeenten niet alleen voldoen aan de basisvereisten van de Omgevingswet, maar ook hun lokale beleid kunnen optimaliseren voor de unieke kenmerken van hun gemeenschap.

Juridische uitdagingen en kansen

De Bruidsschat van een omgevingsplan brengt zowel juridische uitdagingen als kansen met zich mee:

Uitdagingen:

●      Complexiteit: Het aanpassen van de Bruidsschat en lokale regelgeving (van gemeentelijk beleid) kan complex zijn vanwege uiteenlopende en soms tegenstrijdige lokale en nationale belangen.

●      Rechtszekerheid: De nieuwe regelgeving moet duidelijk en consistent zijn om rechtsonzekerheid te voorkomen.

Kansen:

●      Flexibiliteit: Gemeenten krijgen meer vrijheid om de regelgeving aan te passen aan lokale behoeften, wat kan leiden tot een effectievere uitvoering van beleid.

●      Innovatie: De noodzaak om de Bruidsschat te integreren in het omgevingsplan kan leiden tot nieuwe, innovatieve benaderingen van stedelijke planning en milieubeheer, zoals het wegnemen van belemmerende regels.

Versterking van lokale overheden

De Bruidsschat en andere lokale verordeningen, zoals de verordening fysieke leefomgeving, bieden gemeenten de mogelijkheid om specifieke lokale kwesties te reguleren. Deze kunnen variëren van milieuvoorschriften tot bouwvoorschriften en regels voor handhaving van de openbare orde. Lokale verordeningen stellen gemeenten in staat om in te spelen op de unieke behoeften en omstandigheden van hun gemeenschap. Dit biedt gemeenten de mogelijkheid om lokaal beleid te implementeren dat aansluit bij de lokale situatie en prioriteiten. Door de overdracht van verantwoordelijkheden van het nationale naar het lokale niveau, zoals geregeld in het Omgevingsbesluit, krijgen gemeenten meer autonomie om hun milieubeleid af te stemmen op lokale behoeften. Dit heeft twee belangrijke voordelen:

●      Bescherming van de fysieke leefomgeving:
Gemeenten kunnen specifiek beleid ontwikkelen dat gericht is op het behoud en verbetering van de kwaliteit van de lokale leefomgeving. Ze kunnen maatregelen implementeren die direct inspelen op lokale milieuproblemen, zoals zwerfafval, gezondheid, energiebesparing en klimaat.

●      Stimulering van duurzame ontwikkeling:
Gemeenten kunnen duurzame praktijken bevorderen die niet alleen de huidige maar ook toekomstige generaties ten goede komen. Ze kunnen milieuregels integreren in stedelijke planning en ontwikkeling, en lokale groene initiatieven ondersteunen die bijdragen aan een duurzamere gemeenschap.
Daarnaast is het belangrijk op te merken dat de regels van de Bruidsschat alleen komen te vervallen als een gemeente besluit deze actief te schrappen. Regels uit lokale verordeningen die overgezet moeten worden naar het omgevingsplan lopen het risico onverbindend te worden verklaard. Tijdens de overgangsfase hebben regels uit lokale verordeningen voorrang boven soortgelijke regels in de Bruidsschat.

Innovatie en milieubeheer

Naarmate gemeenten de Bruidsschat aanpassen en integreren in het definitieve omgevingsplan, zal de nadruk steeds meer komen te liggen op het dichterbij brengen van de duurzame stad en verbeterde milieubescherming. Dit proces wordt gefaciliteerd door de Omgevingswet dat een kader biedt voor innovatie en innovatieve benaderingen van milieubeheer. Hierdoor krijgen gemeenten de mogelijkheid om milieustrategieën te ontwikkelen die beter zijn toegesneden op lokale behoeften en effectiever zijn in de praktijk. Deze strategieën zullen niet alleen ten goede komen aan de lokale leefomgeving, maar ook bijdragen aan het bereiken van nationale en internationale milieudoelstellingen.